Jeoteknik Etütler
Çeşitli gözlem ve ölçüm metotları kullanılarak belirlenen bir zemin üzerinde, inşa edilmek istenen yol, köprü, bina, ocak gibi, zeminin mevcut eğim ve taşıma yükü gibi dayanımlarını değiştirecek çalışmalardan önce zeminin bu değişimler karşısındaki davranışını önceden belirlemeye yönelik yapılan çalışmalar, jeoteknik etüt adı altında değerlendirilir.
Jeoteknik etütler zeminde yapılacak değişiklikler için hem statik hem de dinamik değerlendirme yapma olanağı sağlar. Bu iki farklı durum değerlendirmesi, hem zeminin zamana bağlı yük değişimlerine verdiği tepkiyi, hem de ani yük ve taşıma gücü değişimleri (deprem) için gerekli önlemlerin alınmasına olanak tanır.
Jeoteknik etütler, yerleşim binaları, endüstriyel yapılar, maden ocakları, maden tesisleri, köprüler ve yollar gibi akla gelebilecek her türlü mühendislik yapısının inşaa edilmesinden önce zemin durumunun belirlenmesi ve gerekli önlemlerin alınması amacıyla uygulanması gerekli olan çalışmalardır.
- Bölgenin mevcut zemin durumu, depremselliği, sismik tehlike analizi ve jeolojik özellikleri ile ilgili genel geçerliliği olan bilgilerin taranması ve ilksel olarak çalışma alanının tanımlanması.
- Çalışma alanı özelinde yerinde gözlem ve ölçümlerin yapılması (Kırık-çatlak-fay ölçümleri, kompaksiyon deneyi vb).
- Zemin tipine ve amacına uygun olarak (kaya veya gevşek zemin-toprak) ilgili sondaj noktalarının belirlenmesi ve uygulanması. Sondaj çalışmalarında ülkemizde genel geçerliliği olan DSİ Jeoteknik Etüt Şartnamesi referans olarak çoğu projede kullanılmakta olup, amaca yönelik şartnameler de uygulanabilmektedir.
- Sondaj çalışmalarının uygulanması. Sondaj sırasında gerekli log ve ölçümlerin kaydedilmesi, Basınçlı Su Testi, SPT, CPT, Plaka Yük Testi gibi deneylerin uygulanması, karot örneklemelerinin yapılması.
- Yapılan sondaj çalışmalarının ardından yerinde yapılan ölçümlerle birlikte örneklerin laboratuvar deneylerinin gerçekleştirilmesi: Zemin tipine göre, elek analizi, hidrometre analizi, özgül ağırlık, nem içeriğinin belirlenmesi, konsolidasyon, kompaksiyon, serbest basınç, 3 eksenli basınç deneyi vb. gibi uygun deneylerin akredite laboratuvarda uygulanması.
- Elde edilen deney ve gözlem bilgilerine dayanarak, taşıma gücü kaybı, sıvılaşma, şev açısı, basamak yüksekliği gibi analizlerin gerçekleştirilmesi.
- Analiz sonuçlarına göre şev, basamak, temel gibi yapı tasarımlarının yapılması.
